In maart ben ik, Sandra Rijswijk, vanuit de gemeente in Almere met Kerk In Actie naar de Taizé Youth Conference in Beiroet Libanon geweest. Nadat mijn man (Albertjan Rijswijk) en ik in de gemeente Het Kruispunt getrouwd zijn, ben ik de Facebook-pagina gaan volgen. Gelukkig, want hier zag ik de oproep van Kerk in Actie om mee te gaan naar de Taizé-conferentie in Beirut–Libanon. De eerste Taizé Conferentie in het Midden Oosten in samenwerking met de Midle Eastern Church Counsil. Taizé is een kloostercommune waar jaarlijks duizenden jongeren samenkomen om, samen met de broeders, verdieping in het geloof te krijgen.
Naast de conferentie hebben wij ook enkele projecten van
Kerk in Actie bezocht. Kerk in Actie heeft dit initiatief ondernomen om de
connectie tussen de westelijke- en oostelijke christenen te versterken. Ik ben
dan ook vanuit mijn gemeente (Almere Stadspoort) uitgezonden. Graag wil ik ook
jullie meenemen in mijn ervaringen aldaar. Dit doe ik door middel van de tool
van Kerk-in-Actie waarmee ze dergelijke reizen voorbereiden en naderhand
verwerken. Het beschrijft de reis die ik, samen met 15 andere jongeren, heb
gemaakt door middel van een vierluik aan ontmoetingen:
1. Ontmoeting met de Ander:
Ontmoetingen met de ander zijn er in overvloed op zo’n reis.
Op het event alleen waren 1600 jongeren van 44 nationaliteiten die allemaal
samen kwamen om het geloof te belijden en te verdiepen. Je spreekt heel veel
mensen op zo’n reis. Al mijn talen heb ik weer kunnen oefenen en ophalen. Iedere
ontmoeting was intens, inspirerend en bemoedigend. Ook de ontmoetingen met
christenen uit oorlogsgebieden en die bedreigd worden vanwege hun christen-zijn
(denk aan Irak, Iran en Palestina). Een paar ontmoetingen hebben op mij een
diepe indruk gemaakt.
Gastgezin:
Tijdens het event ben ik te gast geweest in het gezin van
Rakif en Sabine, hun 3 dochters en Tetta (oma). Voordat ik op reis ging heb ik
mij hier best wel druk om gemaakt. Ik vond het erg spannend om zo dicht bij
wildvreemde mensen te zijn. Voor niets overigens, want ik ben met open armen
ontvangen in hun gezin, huis en hart. De eerste avond werd ik direct verwelkomd
met zoet geurende bloemen uit de tuin en een verse citroen. Op het laatst heb
ik die gebruikt in een drank om te voorkomen dat de citroen beschimmelde, maar
met pijn in mijn hart. Van vrijdag tot en met dinsdagochtend hebben zij mij
verzorgd, gevoed (in overvloed) en overal naar toe gebracht. Het is heel
bijzonder om zo deel uit te mogen maken van een gezin. Dit is overigens vast
gebruik van Taizé tijdens grote evenementen, in navolging van Jezus die ook
vaak te gast was bij mensen thuis.
Ousammah
In mijn centre zat een groep Syrische seminarie studenten
die in Libanon hun opleiding krijgen om straks in Syrië een kerkgemeenschap te
leiden. Ousammah is één van hen. Hij heeft, door de oorlog, besloten om zijn
volledige leven te wijden aan de kerk en aan het weeshuis waar hij zich aan
verbonden heeft. Hij ziet het als zijn roeping om voor die kinderen de vader te
zijn die zij verloren hebben. Om die reden heeft hij dan ook besloten om niet
te trouwen Zijn overtuigingskracht, zijn liefde voor en toewijding aan de wezen
hebben diepe indruk op mij gemaakt. Op de laatste dag had hij, in het frans,
voor mij en mijn gezin een zegen voorbereid. Dat was zeer indrukwekkend om te
ontvangen. Na dat moment moest ik even met Albertjan bellen om weer tot rust te
komen.
2. Ontmoeting met de Samenleving:
In die 7 dagen hebben we intens kennis gemaakt met de
Libanese samenleving. Een paar belangrijke elementen:
Libanezen:
De Libanezen gaan prat op hun gastvrijheid en eten. Beide
absoluut terecht! Ontbijt, lunch en avondeten met het lekkerste eten. Van
gekruide worstjes, versgebakken platte broden, za’atar (tijmmengsel) tot aan
sterke Arabische koffie, vers geperste sinaasappelsap toe. En nog veel meer.
Ze hebben een lange historie. In Biblos (een heel mooi, heel
oud stadje) werd veel papyrus gemaakt en verscheept naar Egypte. In Baälbek
staan prachtige ruïnes van Jupiter, Venus en Bacchus. Die overigens weer
gemaakt zijn op de ruïnes van de tempels voor Baäl (ja, die uit het oude
testament). Er zijn Jezuïtische wijngaarden met heerlijke wijn en
druipsteengrotten met ruimtes die 100Meter meten tussen plafond en vloer. Een
absolute aanrader als vakantieland.
Vluchtelingenscholen:
Een ander deel van de samenleving hebben wij ontmoet tijdens
onze tocht langs projecten van Kerk in Actie. Het land wordt ook overspoeld met
(Syrische en Palestijnse) vluchtelingen, meer dan 1 miljoen Syrische vluchtelingen
op ongeveer 5 miljoen inwoners. De kinderen mogen niet deelnemen aan het
Libanese onderwijs en lopen zo een ernstige onderwijs achterstand op, naast
andere achterstanden. De Presbyteriaanse en Baptisten gemeentes willen hier
verandering in brengen door middel van daden.
Na een klimtocht over de bergen met prachtig uitzicht op de
wolken beneden ons in de dalen, kwamen we in de vallei waar her en der groepjes
tenten staan, op akkers en tussen woningen in. Daar waar een beetje plek is en
mensen een stukje grond kunnen huren of gebruiken staan tenten. Niet zoals we
op het journaal zien in georganiseerde kampen met VN-tenten.
De eerste school is een Presbyteriaanse school die iedere
dag een ronde rijdt met busjes om kinderen op te halen, ongeacht hun religieuze
achtergrond. De directrice vertelde dat de eerste maand dat de kinderen op
school zijn, zij eerst normale omgangsvormen moeten leren. Schelden,
schreeuwen, slaan en trappen zijn niet-geaccepteerde vormen van communicatie.
De frustratie, wanhoop en verdriet van de directrice was van het gezicht af te
lezen en te voelen.
Hier heb ik twee klassen Engelse les mogen geven door te
vertellen over Nederland. We hebben afgesloten met oud Hollands koekhappen met
ontbijtkoeken die ik had meegenomen. Voor sommige de eerste maaltijd die dag.
Hilariteit alom, ook om het idee dat we hier in Nederland lager dan de zee
wonen, ons op fietsen vervoeren en dan nog 3 personen op een fiets ook! (we
zijn 2 fietsers tegen gekomen, die hebben we aangesproken en dat bleken
Hollanders te zijn).
Na een vlugge lunch zijn we naar de tweede school gegaan
(een Baptisten school) in strenger Soenitisch gebied. Ook hier weer gehad over
de abominabele toestand waarin de kinderen verkeren, met slechte hygiëne en
weinig eten. Nadat er tandartsen uit de VS langs waren geweest aten de kinderen
de gekregen tandpasta op. Dat is tenslotte ook buikvulling.
De kinderen waren fantastisch. Het bijzondere is dat ze
niets hebben, maar alles geven wat ze dan wel hebben: aandacht, liefde, vrolijkheid
en heel veel knuffels. Het liefste zou je ze allemaal inpakken en meenemen naar
het veilige Nederland.
Na een kringgebed met het zicht op de besneeuwde bergtoppen
die de grens met Syrië aanduidde en onder toeziend oog van de kinderen met
uitzicht op de tenten zijn wij weer in onze warme, veilige bus gestapt. Bij het
verlaten van de Beqqa-vallei begon het te hagelen. Niemand van ons was in staat
een woord te zeggen. Allemaal waren we in gedachten bij de kinderen die we net
hadden gesproken en omhelsd. Die nu in de koude hagel en modder verder leven..
3.Ontmoeting met spiritualiteit:
Gebedsdiensten
Het middagprogramma (inclusief lunch, middaggebed,
workshops, avondeten en avondgebed) vond plaats in de Seaside Arena in het
centrum van Beirut aan de middellandse zee. De arena was prachtig ingericht met
de oranjekleurige doeken die kenmerkend zijn voor Taizé. Tijdens de diensten
werden de Taizé liederen afgewisseld met liturgische zang vanuit één van de
orthodoxe christelijke stromingen. Het blijft indrukwekkend om dan met 1600
jongeren bij elkaar te zitten in een gebedsviering en de 10 minuten meditatieve
stilte ook daadwerkelijk stil te zijn.
Bijbelstudies
In de ochtenden waren alle 1600 deelnemers verdeeld over 11
centra door Beirut heen. Daar was het ochtendgebed en de Bijbelstudies. Het
centrale thema was de Ceder-boom. Dit is het symbool van Libanon en wordt ook
beschreven in de bijbel (niet minder dan 72 keer in het Oude Testament).
Tijdens de studies was de leidraad Psalm 92 vers 13. De boodschap was om als
jongeren onze wortels te verdiepen in het geloof, de kracht van de stam in
gebed en gemeente te sterken en ons uit te strekken naar de wereld om ons heen.
Uit te strekken zoals de takken van de Ceder-boom die wijd uitgroeien. Dit was
ook de oproep van broeder Aloïs tijdens de viering op maandag 25 maart, Maria
Annuciation. Zoek de overeenkomsten in plaats van de verschillen. In iedere
moslim zit een beetje christen en in iedere christen een beetje moslim (in de
koran wordt Maria ongeveer 25x genoemd en 25 maart is ook echt een gezamenlijke
feestdag).
4.Ontmoeting met jezelf:
De ontmoeting met jezelf hebben we allemaal als heftig
ervaren. Voor mij was het de heftigst. Daarbij breek ik nog altijd in huilen
uit. Je bent uitgeput door alle emoties en indrukken. Ik heb meer dan een
zinloze helft nog niet geschreven van wat er die week gebeurd is. Dan de
confrontatie met de slachtoffers van oorlog en de impact, dat dringt in je
botten door. Dan kan je niet meer praten en heb je geen woorden meer. In deze week
ben ik uitermate positief onder de indruk geraakt van de medewerkers van
Kerk-in-Actie en de projecten die ze daar steunen en hoe ze met hun donaties om
gaan. Zelf heb ik dan ook mijn donatie verhoogd.
De thuiskomst was ook erg lastig. De omgekeerde cultuurschok
was groot. De dankbaarheid om hier in Nederland te wonen des te groter. Bij de
4 en 5 mei herdenking dan ook extra respect voor onze (groot)ouders die
Nederland na de oorlog weer opgebouwd hebben en gestreden hebben voor vrijheid,
vrede en stabiliteit. Dat is een groot goed.
Gebed gevraagd:
In Libanon, de Maronitische gemeente waar ik te gast was,
heb ik gevraagd om voorbede voor Nederland. Wijsheid, geduld en geloof om door
te zetten en te volharden in geloof in een samenleving die geloof wegzet als
achtergesteld. Jullie wil ik vragen om gebed voor de volgende punten:
Kracht, wijsheid en moed voor de directrices en leraressen
op de vluchtelingenscholen
Rust en geloof voor Ousammah en de andere seminarie
studenten om hun roeping te vervullen
Inspiratie en zegen voor de Maronitische gemeente die mij zo
gastvrij ontvangen heeft
Zegen en dank voor Rafik en Sabine en Mia Rita (dochter die
met mij het programma heeft gevolgd)
die mij dagenlang hebben verzorgd, rond gereden en mij een thuis in Libanon
hebben gegeven.
Wijsheid, geduld en geloofskracht aan de religieuze leiders
in het Midden Oosten om toe te werken naar een langdurige oplossing.
Zegen voor de broeders van Taizé die keer op keer grenzen
doorbreken en vanuit nederige dienstbaarheid volharden in het christelijk
geloof en dat uitdragen. Ook op plekken waar dat volledig onlogisch en onveilig
lijkt.
Sandra Rijswijk